Z powodu krążących w sieci newsów dotyczących social mediów, takich jak zmiany wprowadzone na Twitterze przez nowego właściciela, czy też z braku zaufania do firm takich jak Meta/Facebook, wielu rozglądających się za alternatywami zapewne usłyszało słowo „Mastodon”. Ale czym on właściwie jest i jak do niego dołączyć?

Czym nie jest

Pomocne będzie ustalenie czym Mastodon nie jest. W przeciwieństwie do Twittera, Facebooka, TikToka i większości innych social mediów, nie jest to jedna strona internetowa czy aplikacja. Może się to wydawać nieco skomplikowane, bo jeśli nie jest to jedna strona, to w takim razie jak założyć na niej konto?

Aby to zrozumieć, przyjrzyjmy się korzeniom samej sieci Internet oraz innym formom komunikacji i temu, w jaki sposób one działają. Dostrzeżemy pewne analogie, pomocne w zrozumieniu konceptu Mastodona.

Gdy dzwonisz do znajomego przez telefon, nie ma znaczenia czy oboje korzystacie z usług tego samego operatora sieci. Możecie korzystać z usług różnych operatorów, a mimo to wciąż pisać do siebie lub dzwonić bez większych przeszkód. Podobnie jest w przypadku e-maili. Twój znajomy może mieć skrzynkę pocztową np. na Gmailu, a Ty w poczcie Vivaldi.net i wciąż możecie wysyłać do siebie wiadomości bez przeszkód. Jest to tzw. federacja – termin używany w komunikacji na określenie negocjacji standardów komunikacji w różnych sieciach.

Zamknięte sieci i kontrola

Bardzo często firmy tworzą zamknięte sieci, które nie współpracują z innymi (nie są częścią federacji). Oferując funkcjonalność ściśle ograniczoną do danej platformy, każdy dostawca usług liczy na to, że to jego rozwiązanie zyska największą popularność wśród użytkowników, zyskując w ten sposób kontrolę nad całą siecią i komunikacją.

W sieci należącej do federacji, każdy dostawca współdzieli odpowiedzialność i kontrolę. Jest to zatem rozwiązanie bardziej demokratyczne i eliminuje ryzyko bycia zmuszonym do korzystania z usług jednego dostawcy. Jeśli nie podoba Ci się Twój dostawca, albo jeśli traktuje Cię w zły sposób, możesz po prostu odejść do innego dostawcy, bez obawy o utratę swoich kontaktów i połączeń.

Mastodon i Fediwersum

Do tej pory, niemal wszystkie popularne sieci mediów społecznościowych były zamknięte i niezrzeszone w federacji. Nasza fascynacja technologiami takimi jak Mastodon, pozwala przełamać zbyt daleko idącą kontrolę.

Serwery Mastodon porozumiewają się za pomocą technologii nazwanej ActivityPub – otwartego standardu, rekomendowanego przez Grupę Sieci Społecznościowych Konsorcjum World Wide Web (W3C). Wszystkie serwery Mastodon (oraz inne oprogramowanie posługujące się standardem ActivityPub) tworzą wspólnie jedną, wielką sieć społecznościową, nazywaną również „Fediwersum”.

Wybór odpowiedniego serwera

Ponieważ sieć nie ma jednego właściciela, pierwszy krok do jej dołączenia polega na znalezieniu odpowiedniego dostawcy (serwera lub instancji Mastodon) – podobnie jak to ma miejsce przy wyborze operatora sieci telefonicznej czy usług poczty e-mail.

Każda instancja ma swoje własne zasady i może być adresowana do innej grupy odbiorców. Niektóre są całkowicie zamknięte, inne akceptują rejestrację użytkowników poprzez ręczny wybór, a jeszcze inne pozwalają na założenie konta jedynie osobom z konkretnego regionu. Jest tak dlatego, że wiele z tych serwerów jest utrzymywanych przez osoby prywatne lub organizacje typu non-profit – muszą one więc mądrze gospodarować swoimi ograniczonymi zasobami (zarówno w kwestii sprzętu jak i moderacji treści), by móc utrzymać odpowiednie warunki dla swoich użytkowników.

Vivaldi Social

Vivaldi Social (nasza instancja) jest w dość wyjątkowej sytuacji, ponieważ jest wspierana przez stosunkowo niewielką firmę, ale posiadającą wystarczające możliwości by ugościć wielu użytkowników. Poza tym, jest ona uruchomiona na naszych serwerach na Islandii, a więc oferuje podejście przyjazne dla użytkownika oraz prawnie zapewnioną prywatność.

Co więcej, ponieważ założycielami są osoby które od wielu lat wspierały otwarte standardy komunikacji internetowej, a często także i sprzeciwiają się nadużyciom których dopuszczają się więksi dostawcy, udostępnienie takiego serwisu wydawało się naturalnym krokiem. Możliwe było również uproszczenie procesu zakładania konta dla naszych istniejących użytkowników – wystarczy bowiem zalogować się używając tego samego loginu i hasła z którego korzystało się do tej pory do synchronizowania ustawień przeglądarki, logowania się na forum czy bloga. Przy pierwszym logowaniu, zostanie dla Ciebie utworzone konto użytkownika. Serwis Vivaldi Social jest również otwarty dla każdego, kto szuka dla siebie serwera Mastodon. Dołącz tutaj: https://social.vivaldi.net

Bez względu na to czy wybierzesz nas, czy inny serwer, będziesz mieć możliwość komunikowania się z pozostałymi użytkownikami sieci Mastodon. Do zobaczenia w „Fediwersum”!